„Cytologia nie boli” – rozmowa z lek. Katarzyną Bukato

Choć cytologia jest niezbędna, regularnie przeprowadza ją zaledwie 27% Polek. Ginekolodzy od lat starają się edukować pacjentki i zachęcają kobiety do badań cytologicznych. O ich przebiegu i wynikach rozmawiamy z lek. Katarzyną Bukato, rezydentką w trakcie IV roku specjalizacji położnictwa i ginekologii, pracującą w Centrum Medycznym Gunarys.

Na czym polega badanie cytologiczne w gdańskim Centrum Medycznym Gunarys?

– Cytologia, zwana również rozmazem szyjkowym, to diagnostyczne badanie ginekologiczne. Powinno być wykonywane regularnie przez wszystkie kobiety, co najmniej raz na trzy lata. Pozwala wykryć obecność wirusa HPV, czyli brodawczaka ludzkiego. Dlatego jest tak ważne z perspektywy profilaktyki raka szyjki macicy. Cytologia nie boli. Badanie przeprowadza się w gabinecie ginekologicznym.

Jak dokładnie przebiega badanie cytologiczne?

- Podczas pierwszego etapu pobiera się rozmaz z pochwowej części szyjki macicy. Lekarz wykonuje to specjalną szczoteczką lub łopatką z użyciem wziernika. Badanie trwa dosłownie chwilę, nie wywołuje bólu ani dyskomfortu. Nikt nie przeprowadza cytologii w znieczuleniu, ponieważ nie jest to potrzebne. Pobrane komórki (to jest próbki nabłonka), zostają zabezpieczone i przekazywane do laboratorium. W kolejnym etapie cytolog analizuje dostarczony mu preparat. Bada go pod mikroskopem, a wyniki przekazuje do gabinetu ginekologicznego, aby lekarz mógł omówić je z pacjentką.

Kiedy po raz pierwszy należy wykonać badanie cytologiczne?

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca, aby zrobić to nie później niż trzy lata po rozpoczęciu współżycia seksualnego. Młode kobiety, które nie są aktywne seksualnie, powinny wykonać pierwszą cytologię w wieku 25 lat.

W której fazie cyklu miesiączkowego najlepiej przeprowadzić cytologię?

Badania nie przeprowadza się podczas miesiączki. Należy zapisać się na nie co najmniej cztery dni po zakończeniu menstruacji. Zarazem zaleca się, aby pacjentka nie była tuż przed miesiączką. Optymalny czas na cytologię przypada mniej więcej w połowie cyklu. Zazwyczaj ginekolodzy zalecają przeprowadzenie badania pomiędzy dziesiątym a osiemnastym dniem.

Czy pacjentka powinna się do niego przygotować?

Cytologia jest badaniem laboratoryjnym, dlatego należy mieć na uwadze, iż pewne czynniki mogą zaburzyć wyniki lub spowodować konieczność pobrania kolejnej próbki. Pacjentkom, które przyjmują leki dopochwowe, zaleca się przeprowadzenie badania, po upływie sześciu dni od przyjęcia ostatniej dawki. Przed cytologią nie należy wykonywać irygacji. Wskazane jest powstrzymanie się od stosunków seksualnych w ciągu ostatniej doby. Jeśli pacjentka zauważyła u siebie niepokojące objawy, które mogą wskazywać na stan zapalny, powinna koniecznie powiedzieć o tym lekarzowi. W takim wypadku nie należy przeprowadzać cytologii, ale w pierwszej kolejności zdiagnozować i wyleczyć wspomniane wyżej dolegliwości.

Czy dziewczyna, która jest dziewicą, może poddać się badaniu cytologicznemu?

Zdecydowanie tak. Nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań medycznych. Pobranie próbki nie uszkodzi błony dziewiczej, ponieważ lekarz użyje mniejszego wziernika. Identyczna procedura ma miejsce podczas każdego badania ginekologicznego. Niektóre kobiety rozpoczynają współżycie seksualne w późniejszym wieku. To indywidualna sprawa, która nie powinna mieć żadnego związku z troską o zdrowie. Część kobiet w ogóle nie jest aktywna seksualnie i oczywiście nie oznacza to, że nie powinny odwiedzać lekarza ginekologa lub rezygnować z cytologii.

Istnieje mit, wedle którego pacjentki po menopauzie nie muszą już przeprowadzać cytologii. Bardzo szkodliwy mit…

Niezwykle niebezpieczny, który należy jak najszybciej obalić. Pacjentki po menopauzie znajdują się w wysokiej grupie ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy. Nie tylko powinny, ale wręcz muszą regularnie przeprowadzać badania cytologiczne. Co więcej: kobietom w tej grupie wiekowej zaleca się robić je częściej niż standardowo. Część ginekologów stoi na stanowisku, że najbezpieczniej byłoby poddawać się badaniu raz na rok lub raz na półtora roku.

Jaki wpływ na badanie ma ciąża?

Cytologia w ciąży to jedno z obowiązkowych badań, które przechodzi każda pacjentka. Można z niego zrezygnować tylko wówczas, kiedy wyniki ostatniej analizy laboratoryjnej nie są starsze niż sześć miesięcy. Gospodarka hormonalna i zmiany w narządach rodnych u kobiet w ciąży w żadnym wypadku nie zaburzają wyników badań cytologicznych. Są one wiarygodne i miarodajne.

Co znajduje się na wyniku badania cytologicznego?

Wynik przedstawiany jest za pomocą opisowego systemu Bethesda. Uzyskany obraz może zostać kwalifikowany jako prawidłowy, LSIL (wówczas mamy do czynienia ze zmianami małego stopnia) lub HSIL (zmiany dysplastyczne dużego stopnia). Wynik kwalifikuje się do następujących kategorii: FI (nie stwierdzono cech śródnabłonkowej neoplazji ani raka), FII (wykryto zmiany innego typu), FIII (wykryto nieprawidłowe komórki nabłonkowe), FIV (wykryto inne nowotwory złośliwe). Należy pamiętać, że lekarz zawsze interpretuje wyniki dla pacjentek i zaleci odpowiednie procedury medyczne.

Chcesz porozmawiać o badaniach cytologicznych i umówić się na wizytę do jednego z naszych wspaniałych lekarzy ginekologów? Poznaj ich bliżej:

Adrianna Klonowska-Kępka - Specjalistka Położnictwa i Ginekologii >>
Katarzyna Bukato - Rezydentka Położnictwa i Ginekologii >>
Kamil Cichy - Specjalista Położnictwa i Ginekologii >>
Jakub Chmielewski - Rezydent Położnictwa i Ginekologii >>
Maria Walkiewicz - Specjalistka Położnictwa i Ginekologii >>
Agata Wieczorek - Rezydentka Położnictwa i Ginekologii >>