Kłykciny kończyste

Wspomniane już miękkie wyrośla o kalafiorowatym kształcie, czyli kłykciny kończyste, to rodzaj brodawek płciowych, za których powstawanie odpowiada wirus brodawczaka ludzkiego HPV (najczęściej typ 6 lub 11). Wirus ten kojarzony jest powszechnie z rakiem szyjki macicy, ale w rzeczywistości w populacji występuje wiele typów HPV, a wśród nich typy onkogenne (powodujące m. in. raka szyjki macicy) oraz o niskim ryzyku onkologicznym, które powodują np. powstawanie kłykcin kończystych.

Co ważne, brodawki płciowe mogą występować u osób dowolnej płci i nie tylko na samych narządach intymnych.

• Kłykciny kończyste u mężczyzn często zlokalizowane są na prąciu i mosznie. Zdarzają się również kłykciny kończyste odbytu.
• U kobiet często występują kłykciny kończyste sromu. Inne możliwe lokalizacje to: przedsionek pochwy i sama pochwa, a także okolice odbytu.

Do wystąpienia kłykcin kończystych niezbędne jest zakażenie wirusem HPV, a narażone na kontakt z nim są praktycznie wszystkie osoby aktywne seksualnie – wirus przenoszony jest poprzez kontakt płciowy dowolnego typu.

Dostrzegając u siebie brodawki przypominające kłykciny kończyste nie należy ich ignorować – zmiany te nie ustąpią same, a poza tym warto potwierdzić diagnozę, by mieć pewność, że mają łagodny charakter.

Diagnostyka brodawek intymnych wymaga konsultacji specjalistycznej – z podejrzeniem kłykcin kończystych najlepiej udać się do ginekologa, urologa lub ewentualnie dermatologa. Podczas wizyty lekarz dokładnie obejrzy zmiany, przeprowadzi wywiad medyczny, a w razie potrzeby wykona lub zleci dodatkowe badania:

• Biopsję – jej celem jest pozyskanie materiału do badania histopatologicznego. Wykonuje się ją głównie w przypadku nietypowych lub szczególnie szybko rosnących zmian.
• Kolposkopię, wulwoskopię lub peniskopię (u mężczyzn) – badania pozwalają na dokładne obejrzenie (w powiększeniu) okolic intymnych, a w razie potrzeby również na pobranie wymazów do badań laboratoryjnych lub wycinków do badań histopatologicznych.
• Test HPV DNA – wykonuje się go na podstawie wymazu z szyjki macicy u kobiet, a u mężczyzn na podstawie wymazu z cewki moczowej. Jego celem jest zweryfikowanie obecności wirusa HPV i ustalenie jego typu.

W naszej klinice stosujemy różne metody, aby wyleczyć kłykciny kończyste. Początkowe stadium i zmiany typowo zewnętrzne można leczyć za pomocą środków farmaceutycznych – najczęściej w formie maści. Liczniejsze zmiany można wyeliminować laserem, a zmiany zlokalizowane np. wewnątrz pochwy, odbytu lub w okolicach szyjki macicy wymagają leczenia chirurgicznego.

Metoda polega na samodzielnym aplikowaniu przez pacjentów maści lub kremów. Specyfiki powinny być podawane punktowo – wyłącznie na istniejące zmiany. Środki te można stosować wyłącznie zewnętrznie – np. na kłykciny kończyste na prąciu lub pachwinach, ale nie zaleca się ich podawania na błony śluzowe lub wówczas, gdy zmiany są bardzo liczne lub rozległe.

Wskazania:

• Kłykciny kończyste występujące w miejscach umożliwiających bezpieczną i bezproblemową aplikację preparatów: prącie, pachwiny, okolice odbytu, wargi sromowe większe.
• Nieliczne i niewielkie brodawki.
• Wczesne stadium zmian.

Farmakologiczne leczenie kłykcin kończystych jest godne rozważenia także u pacjentów, u których leczenie zabiegowe nie jest możliwe ze względu na bieżące lub trwałe przeciwwskazania.

Przeciwwskazania:

• Ciąża i okres karmienia piersią.
• Stany zapalne, nowotwory, opryszczka – w miejscu występowania kłykcin kończystych.
• Nadwrażliwość na składniki preparatu.

Krioterapia kłykcin kończystych polega na zamrażaniu zmienionych chorobowo tkanek ciekłym azotem o ekstremalnie niskiej temperaturze, co prowadzi do ich obumarcia i samoistnego odpadnięcia. Metoda ta często wymaga kilku sesji w odstępach 3-4 tygodniowych. Krioterapia kłykcin kończystych jest stosunkowo bezpieczna, może być bezbolesna (czasem znieczulenie miejscowe), praktycznie nie uszkadza zdrowych tkanek i może być stosowana w ciąży. Może jednak powodować przejściowy obrzęk lub przebarwienia.

Wskazania:

• Obecność kłykcin kończystych – zarówno pojedynczych, jak i bardziej rozległych zmian.
• Zmiany zlokalizowane na zewnątrz – np. na prąciu, wargach sromowych, pachwinach lub w okolicach odbytu, a także na błonach śluzowych.
• Nieskuteczność terapii farmakologicznej.

Przeciwwskazania:

• Ciąża i okres karmienia piersią.
• Choroby nowotworowe.
• Choroby przewlekłe i ogólnoustrojowe o ciężkim przebiegu.
• Stosowanie środków o działaniu fotouczulającym.

Ta metoda eliminowania brodawek płciowych jest nieco bardziej inwazyjna, ale też pozwala na usunięcie rozległych zmian oraz brodawek zlokalizowanych wewnętrznie – np. w pochwie lub wewnątrz odbytu. Zabieg może być wykonany zarówno skalpelem, jak i specjalną łyżką chirurgiczną (wykonywane jest wówczas tak zwane łyżeczkowanie).

Wskazania:

• Zaawansowane stadium – liczne i rozległe zmiany, obecność kłykcin kończystych wewnątrz pochwy, szyjki macicy lub np. wewnątrz odbytu.
• Nieskuteczne leczenie innymi metodami lub przeciwwskazania do zastosowania innych metod.
• Zmiany wymagające dalszych badań histopatologicznych.
• Obecność kłykcin olbrzymich – to tak zwane guzy Buschkego i Loewensteina.

Przeciwwskazania:

• Ciąża i karmienie piersią.
• Poważne zaburzenia krzepliwości krwi.
• Ciężkie w przebiegu lub nieuregulowane choroby przewlekłe i ogólnoustrojowe.