

Ból, świąd lub dyskomfort odczuwany w okolicach odbytu – to częste wskazania do badań proktologicznych. Anoskopia jest jednym z nich i służy diagnostyce chorób odbytu. Warto wykonać ją przy podejrzeniu hemoroidów, polipów lub wówczas, gdy zaobserwujemy krwawienie z odbytu. Dzięki temu prostemu badaniu możliwe jest wczesne zdiagnozowanie łagodnych i groźnych zmian, a także wdrożenie ich leczenia.
Jest to badanie, które pozwala specjaliście na dokładne obejrzenie wnętrza kanału odbytu oraz dolnej części odbytnicy. Odbywa się ono przy użyciu anoskopu – to rodzaj przyrządu endoskopowego, który jest wyposażony w źródło światła oraz system optyczny.
Anoskopia polega na umieszczeniu wspomnianego anoskopu w odbycie pacjenta oraz na dokładnym obejrzeniu błon śluzowych odbytu oraz dolnej części odbytnicy. W razie potrzeby, w trakcie badania anoskopem możliwe jest pobranie niewielkich wycinków do dalszych badań histopatologicznych.
Badanie to najczęściej wykonuje wówczas, gdy u pacjenta pojawiają się jakieś niepokojące objawy dotyczące okolic odbytu – w szczególności:
Anoskopię wykonuje się też dla potwierdzenia lub wykluczenia choroby hemoroidalnej, szczeliny odbytu, polipów odbytu, obecności innych zmian w odbycie. Badanie to może być także uzupełnieniem dla badania per rectum u osób, u których w rodzinie występowały np. nowotwory odbytu.
Badanie anoskopem najczęściej jest wykonywane w ramach rozszerzenia diagnostyki proktologicznej, ale bywa również elementem zabiegów proktologicznych – w Centrum Medycznym Gunarys wykonujemy je na przykład przy skleroterapii hermoroidów, w procesie leczenia szczeliny odbytu toksyną botulinową oraz w trakcie zabiegu wycięcia polipów odbytu.
Jeśli anoskopia ma być wykonana jako badanie samo w sobie, wymaga jedynie podstawowych przygotowań:
Badanie trwa najczęściej około kilku minut i odbywa się w gabinecie proktologicznym. Pacjent proszony jest o przyjęcie pozycji na lewym boku, która ułatwia wprowadzenie anoskopu do kanału odbytu oraz bieżącą obserwację.
Procedura u większości pacjentów nie wymaga znieczulenia. Badanie rozpoczyna się od wprowadzenia anoskopu do odbytu pacjenta – na urządzenie aplikowany jest żel nawilżający. Samo badanie polega natomiast na dokładnym oglądaniu wnętrza kanału odbytu oraz dolnej części odbytnicy i weryfikowanie istnienia jakichkolwiek zmian – zarówno łagodnych, jak i tych o niepokojącym charakterze.
Jeśli istnieje taka potrzeba, w toku badania specjalista może pobrać wycinki tkanek do badań histopatologicznych, ocenić stopień zaawansowania hemoroidów wewnętrznych lub nawet usunąć drobne zmiany. Po zakończeniu badania anoskop jest wyciągany, a pacjent może wrócić do codziennych czynności.
Oba badania wchodzą w zakres diagnostyki proktologicznej i dotyczą dolnej części przewodu pokarmowego. Różnice pomiędzy nimi dotyczą jednak zakresu badania:
Rektoskopia jest badaniem wymagającym wcześniejszej lewatywy. Do anoskopii można przystąpić bez lewatywy, o ile pacjent nie cierpi na zaburzenia wypróżniania się.
Różnica pomiędzy anoskopią i kolonoskopią jest jeszcze większa niż pomiędzy anoskopią i retroskopią. Konoloskopia pozwala bowiem na endoskopowe przebadanie całego jelita grubego. Wymaga odpowiedniego przygotowania jelit i może być przeprowadzana w znieczuleniu. Kolonoskopię przeprowadza się profilaktycznie, ale też w ramach diagnostyki i monitorowania chorób jelita grubego – w tym polipów, chorób zapalnych oraz nowotworowych.
Wyniki anoskopii są dostępne od razu – lekarz omawia je z pacjentem oraz przekazuje mu również w formie opisu badania. W zależności od tego, co wykryła anoskopia, w opisie mogą znajdować się informacje o: stanie błon śluzowych, obecności powiększonych hemoroidów (wraz z określeniem ich stadium), obecności ewentualnych zmian nieprawidłowych (polipów, nadżerek, owrzodzeń i guzów), oznak stanów zapalnych itp.